محصولات پلاستیکی یکی از پرمصرف‌ترین کالاها در صنایع مختلف و زندگی روزمره هستند به همین دليل بازیافت آن‌ها نیز امری مهم و اساسی است. بازیافت محصولات پلاستیکی توسط یکی سری ماشین آلات صنعتی و دستگاه‌های مخصوص صورت می‌گیرد. در این دستگاه‌ها، محصولات بازیافتی و کهنه پلاستیکی وارد دستگاه شده سپس به صورت گرانول‌های مورد استفاده خارج می‌شود. اگر شما هم مایل به کسب اطلاعات در مورد بازیافت پلاستیک و همچنین چگونگی کارکرد خط بازیافت پلاستیک هستید، توصیه می‌شود این مقاله را تا پایان مطالعه بفرمایید.
دلایل بازیافت پلاستیک
به دلیل اهمیت فراوان صنعت بازیافت پلاستیک، امروزه از آن به عنوان بازیافت طلای سیاه نیز یاد می‌کنند. اگر دقت کرده باشید روزانه در سراسر کشور محصولات بازیافتی زیادی وارد طبیعت می‌شود که اگر این‌ها جمع‌آوری نشوند، سبب آلودگی محیط زیست می‌شوند. بنابراین می‌توان گفت که بازیافت پلاستیک‌ها از لحاظ پاکیزگی محیط زیست و اقتصادی نیز به صرفه است.
خط بازیافت پلاستیک در بسیاری از کارخانه‌های تولید محصولات پلاستیکی در سراسر کشور راه اندازی شده است که در این شرکت‌ها، محصولات پلاستیکی بازیافتی به انواع گرانول پلاستیکی تبدیل می‌شوند.
نحوه بازیافت پلاستیک
به طور کلی اکثر پلاستیک‌ها قابلیت بازیافت دارند، به استثنای تعداد کمی که به آن‌ها ترموست می‌گویند. معمولاً محصولات پلی‌اتیلنی را با هم، پلی پروپیلن‌ها را با هم و آمیدها را هم با یکدیگر بازیافت می‌کنند. زیرا در هنگام قرار گرفتن محصولات در فرآیند بازیافت پلاستیک، هنگامی که به نقطه ذوب می‌رسند اگر مواد ناهمگن باشند با یکدیگر خوب ترکیب نمی‌شوند. به عنوان مثال اگر در هنگام بازیافت، ظروف یکبار مصرف با دیگر فرآورده‌های بازیافتی پلاستیکی ترکیب شود به علت متفاوت بودن نقطه ذوب آن‌ها، ترکیب ناهمگنی به دست می‌آید.
مورد دیگر در بازیافت پلاستیک‌ها، نداشتن رنگ است زیرا پلیمرهای رنگی به دلیل غیریکنواخت بودن، بعد از این که مورد بازیافت قرار گرفتند، به رنگ تیره تبدیل می‌شوند. شرکت‌های تولیدی محصولات پلاستیکی برای تغییر رنگ آن‌ها از مستربچ‌ها استفاده کرده سپس مواد را به صورت فیلم‌های پلیمری درآورده و نایلون‌های پلاستیکی ویژه زباله تولید می‌کنند.
چگونگی کارکرد خط بازیافت پلاستیک
به طور کلی روش بازیافت محصولات پلاستیکی به این صورت است که ابتدا محصولات بازیافتی بر اساس نوع و مواد ساختاری که دارند به دسته‌های ضایعات نایلونی، پلیمری و … تقسیم‌بندی می‌شوند. در مرحله اول، مواد اولیه بر روی تسمه نقاله قرار داده می‌شوند. بعد از طی این مرحله، محصولات به صورت پرک، خرد شده سپس وارد مرحله شستشو می‌شوند.
پس از آماده‌سازی، مواد توسط قیف درون محفظه دستگاه اکسترودر بازیافت پلاستیک ریخته می‌شوند و در آنجا تحت حرارت قرار می‌گیرند تا ذوب شوند. در این مرحله، مواد ذوب شده به صورت گرانول درآمده سپس درون محفظه خنک کننده قرار می‌گیرند. در نهایت محصول جدید گرانول از خروجی دستگاه بیرون می‌آید.
در واقع خط بازیافت پلاستیک ها شامل جداسازی بر اساس رنگ، نوع پلاستیک، وجود ناخالصی‌هایی مانند چوب، فلز و … در محصول است تا بازیافت محصولات به طور کامل صورت بگیرد.
بازیافت پلاستیک به روش اتوماتیک
این روش جداسازی به صورت خودکار است و تا حدودی با دخالت نیروی انسانی انجام می‌شود. بنابراین مواد اولیه پیش نیاز تولید، عاری از هرگونه ناخالصی، بازیافت می‌شود. در این روش، بعد از آن که توسط ماردون، پلاستیک خرد شده از روی آب جمع آوری شد به بخش سانتریفیوژ هدایت می‌شود سپس از آنجا وارد دستگاه خشک کن اتوماتیک خواهد شد. بعد از عبور از این مرحله، خط تولید گرانول آغاز می‌شود و در نهایت با تولید گرانول، مواد اولیه جهت تولید محصولات پلاستیکی به دست می‌آید.
خط بازیافت پلاستیک به روش سنتی
در روش سنتی، مواد بعد از خروج از وان، داخل گونی ریخته شده و به صورت کلی جمع آوری می‌شود. این مواد به مدت یک روز در گونی می‌ماند تا آب آن جمع شود سپس داخل خشک‌کن ریخته می‌شود. خشک‌کن‌های سنتی شامل یک اتاقک 2 در 6 یا 3 در 4 است که ارتفاع آن تقریبا به 120 سانتی‌متر می‌رسد و سقف آن به صورت سوراخ سوراخ یا مشبک است. این اتاقک توسط فن و مشعل گاز، از هوای گرم برخوردار می‌شود. مواد پلاستیکی خرد شده را روی سقف اتاقک ریخته و هر ده دقیقه یکبار آن‌ها را زیر و رو می‌کنند تا خشک شود.
انواع دستگاه بازیافت پلاستیک
دستگاه‌های بازیافت پلاستیک با توجه به پلیمر به کار رفته در بازیافتی‌ها و ساختار آن‌ها دارای انواع مختلفی هستند. در زیر به اختصار به معرفی چند نمونه از این دستگاه‌ها پرداخته می‌شود.
دستگاه بازیافت پلاستیک آسیاب
این دستگاه مخصوص بازیافت سبدهای پلاستیکی برای انواع میوه، سیر و مواردی از این قبیل است. خط بازیافت این محصولات ساده و کم هزینه است؛ به این صورت که سبدهای بازیافتی، داخل دستگاه آسیاب پلاستیکی ریخته شده سپس توسط تیغه‌های خرد کن، خرد و آسیاب می‌شوند. بعد از خرد شدن، دستگاه آن‌ها را داخل گونی‌هایی بسته‌بندی کرده و برای تولید سبدهای نو در مرحله بعدی تولید، از آن‌ها استفاده می‌شود.
دستگاه بازیافت پلاستیک گرانول
دستگاه دیگری که جهت بازیافت پلاستیک‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ دستگاه گرانول ساز است که به وسیله آن محصولات بازیافتی به انواع گرانول تبدیل می‌شوند. روش تهیه این گرانول‌ها در خط بازیافت پلاستیک در مقایسه با ضایعات خرد شده سبدهای پلاستیکی، کمی سخت‌تر و پیچیده‌تر است. برای تولید این گرانول‌ها از دستگاهی به نام اکسترودر استفاده می‌کنند. این دستگاه مواد بازیافتی را به صورت گرانول‌های رشته‌ای یا دانه‌ای درمی‌آورد و در نهایت گرانول‌ها وارد خط تولید مجدد می‌شوند. به این دستگاه، دستگاه گرانول بازیافت نیز گفته می‌شود.
دسته‌بندی محصولات پلیمری از نظر بازیافت پلاستیک
محصولات پلاستیکی که در زیر معرفی می‌شوند در یک دسته‌ی همگن در خط بازیافت پلاستیک ها قرار می‌گیرند.
- مواد PETE که در ساخت بطری‌های آب معدنی، انواع بطری‌های نوشیدنی، دهان شویه‌ها و منگنه‌ها کاربرد دارند.
- مواد HDEP که در ساخت ظروف شیر، ظرف‌های زباله و بطری‌های مواد شوینده استفاده می‌شوند.
- PVC ها که در ساخت بطری‌های روغن خوراکی و ظروف بسته‌بندی گوشت مورد استفاده قرار می‌گیرند.
- LDPE در ساخت ظروف پلاستیکی، ظروف نگهداری غذا و همچنین ظروف نان قابل استفاده هستند.
- مواد پلی پروپیلن یا pp که در ساخت ظروف ماست، بطری‌های شامپو، نی نوشابه، پوشک بچه و ظروف مارگارین کاربرد دارند.
- پلی استایرن‌ها یا ps که از آن‌ها در جهت تولید فنجان نوشیدنی‌های گرم، بسته‌های خانگی، کارتن تخم مرغ و سینی گوشت استفاده می‌شود.
Alt:انواع دستگاه بازیافت پلاستیک
جمع بندی
در سال‌های اخیر مسئله بازیافت محصولات پلاستیکی در اکثر کشورهای صنعتی مورد توجه فراوان گرفته است. در ایران نیز تا حدودی، محصولات پلاستیکی بازیافت می‌شوند. با استفاده از انواع دستگاه‌های بازیافت محصولات می‌توان در جهت فرآیند بازیافت، محصولات پلاستیکی ديگری تولید کرد. بازیافت پلاستیک بر اساس نوع، جنس، ساختار و رنگ محصولات بازیافتی انجام می‌شود. این محصولات با قرارگیری در خط بازیافت پلاستیک به کالاهای جدید درجه 2 و 3 تبدیل می‌شوند. در بازیافت پلاستیک ها ابتدا باید فرآیند جداسازی پلاستیک‌ها صورت بگیرد سپس مراحل بعدی بازیافت انجام شود.