لیفتراک

با پیشرفت تکنولوژی در صنایع مختلف، روز به روز ابزارها و ماشین‌آلات صنعتی مختلفی جهت رفاه حال بشر، به بازار عرضه می‌شوند. لیفتراک یکی از انواع ماشین‌های صنعتی است که جهت حمل مصالح مختلف در مسافت‌های نزدیک و کوتاه استفاده می‌شود. تاریخچه اختراع انواع فورک لیفت مربوط به اوایل قرن بیستم می‌شود، این ابزار انواع و مدل‌های مختلفی دارد و این‌روزها به عنوان ابزاری ضروری در کارخانه‌های صنعتی مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد. جهت آشنایی بیشتر و خرید این ماشین تا پایان همراه ما باشید.

لیفتراک چیست؟

در تعریف کلی، می‌توان گفت ماشینی ضروری جهت حمل بار در کارخانه‌ها، فروشگاه‌ها و انبارهای مختلف است. forklift در وزن‌های مختلفی برای حمل بار تولید می‌شوند و حداکثر تحمل بار هر مدل آن متفاوت است. از مدل‌های مختلف آن جهت استفاده در داخل و بیرون ساختمان استفاده می‌شود. در ساختار آن دو عدد شاخک وجود دارد که جهت جابه‌جایی بار و وسایل مختلف، مورد استفاده قرار می‌گیرند. این شاخک‌ها در انواع مختلف دارای اشکال متنوعی هستند. در این ماشین‌ها همچنین دکل‌های عمودی تعبیه شده است که برای جابه‌جایی وسایل مختلفی مانند بشکه، لوله، جعبه پالت و… به کار برده می‌شوند. با توجه به تنوع مدل‌های این ماشین و سایزهای مختلف آن، برای آنکه بتوانید بهترین نوع آن را خریداری کنید، بهتر است چند فاکتور مهم را در نظر بگیرید. به عنوان مثال توجه به کاربرد آن، قیمت بر اساس کیفیت و نوع کارایی، برند سازنده و ارائه خدمات پشتیبانی از مواردی است که در خرید لیفتراک مناسب کمک خواهد کرد.

کاربرد اصلی لیفتراک

تولید این ماشین در صنایع مختلف، جهت کاربردهای متنوعی صورت می‌گیرد. این ماشین در ظرفیت‌های مختلف، مجهز به لاستیک‌های بادی و توپر تولید می‌شوند و در صنایعی مانند صنعت کشتی‌سازی، ساختمانی و فلزی به کار برده می‌شوند. حمل و جابه‌جایی در بنادر مختلف، انبارها، کارخانه‌ها و کارگاه‌های تولیدی با استفاده از این ماشین انجام می‌شود.

از کاربردهای تجاری دیگر فورک لیفت، می‌توان به انتقال و جابه‌جایی بار از داخل کامیون یا انتقال آن از ایستگاهی به ایستگاه دیگر اشاره کرد. با توجه به مطالب گفته شده، این ماشین‌ها دارای کاربردهای متنوعی در صنعت تجارت و حمل‌ونقل کالا هستند. بر این اساس در مدل‌های متنوعی تولید می‌شود. به عنوان مثال برخی از مدل‌های این دستگاه جهت بالا یا پایین آوردن بار، مورد استفاده قرار می‌گیرند. وجود شاخک‌ها در لیفتراک‌ها همچنین باعث می‌شود که دستگاه بتواند در بالاترین سطح خود قرار بگیرد و جهت قرار دادن وسایل در بالای سطح وسایل دیگر گزینه مناسبی باشد. بر این اساس در بارگیری کامیون‌ها نیز کاربرد فراوانی دارد. در زیر به دو مورد از مهم‌ترین کاربردهای فورک لیفت در صنایع ساختمان‌سازی و فولاد اشاره می‌کنیم.

کاربرد لیفتراک در صنعت ساختمان سازی

یکی از کاربردهای ویژه این ماشین‌ها، استفاده از آن‌ها در صنایع ساختمان‌سازی است. در واقع با توجه به این‌ که‌ در این صنعت، نیاز به جابه‌جا کردن مصالح و وسایل، بسیار زیاد است، در نتیجه استفاده از این ماشین‌ها کمک بزرگی به تسریع امر ساختمان‌سازی می‌کند.

کاربرد لیفتراک در صنایع فولاد

این ماشین همچنین در صنعت فولاد کاربرد ویژه‌ای دارد. از آن‌جایی که فولادهای آلیاژی تولید شده در این صنعت، دارای وزن سنگینی هستند، جابه‌جا کردن آن‌ها با استفاده از نیروی انسانی چندان مقدور نیست. بر این اساس با استفاده از این ماشین به راحتی می‌توان فولادهای سنگین را جابه‌جا کرد. استفاده از این ماشین الات در صنایع فولاد، مزیت‌های فراوانی دارد. در زیر به چند مورد از آن اشاره می‌کنیم.

• • کاهش هزینه‌ها
  • صرفه‌جویی در نیروی انسانی
  • افزایش سرعت کارها

انواع لیفتراک

با توجه به کاربردهای مختلف، انواع آن در سایزها و مدل‌های مختلف با ظرفیت‌های متنوع تولید می‌شوند. این ماشین با استفاده از باتری‌های اسیدی، سربی یا به کمک سوخت‌های فسیلی راه‌اندازی می‌شوند.

مدل سلولی موجود در بازار که در اندازه‌های کوچک وجود دارند، جایگزین مناسبی برای ماشین‌هایی هستند که با استفاده از انرژی باتری کار می‌کنند. عموماً ماشین‌های موجود در یک انبار از ظرفیتی بین ۱ تا ۵ تن تشکیل شده‌اند. مدل‌های بزرگتری هم وجود دارند که جهت حمل وسایل بزرگ تا وزن ۵۰ تن نیز به کار می‌روند. این ماشین‌ها برای حمل کانتینرهای سنگین مورد استفاده قرار می‌گیرند. از پرطرفدارترین لیفتراک‌های موجود در بازار می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

دیزلی

این مدل بیشتر در محیط‌های باز جهت جابه‌جایی بار استفاده می‌شود. با توجه به این که در این مدل، بخار اگزوز و ذرات دیزل در فضا پراکنده می‌شود، در نتیجه برای استفاده در محیط‌های باز مناسب‌تر است. در حالت کلی لیفتراک‌ دیزلی نسبت به فورک لیفت‌های مورد استفاده در محیط‌های بسته، مزیت‌های بیشتری دارند. به عنوان مثال مدل دیزلی از نظر بهداشت، ایمنی و شرایط زیست محیطی در شرایط بهتری قرار دارند.

مزایای مدل دیزلی

یکی از مزیت‌های مهم مدل دیزلی نسبت به سایر مدل‌ها، سرعت بالای آن است. در نتیجه برای استفاده در کاربردهای با سرعت بالا بسیار مناسب است. مدل دیزلی همچنین دستور کار راحتی دارند و به راحتی افراد بدون مهارت خاصی می‌توانند از آن استفاده کنند. مقاومت بالای اين مدل باعث شده است که به عنوان یک ابزار مناسب جهت جابه‌جایی اجسام با وزن‌های بالا در نظر گرفته شود. قدرت موتور مدل دیزلی قوی‌تر است.

در تعدادی از ماشین‌های دیزلی، نوعی سیستم هشدار دهنده به کار رفته است. با روشن شدن این چراغ، نشان داده می‌شود که دستگاه به تعمیرات و بازرسی نیاز دارد. با استفاده از این قابلیت در مدل دیزلی، تا حد زیادی در هزینه‌ها صرفه‌جویی می‌شود. از طرفی میزان بازدهی دستگاه بالا خواهد رفت. نمونه‌ای از مزیت‌های این مدل به صورت تیتروار مانند زیر است.

• • • بالا بردن امنیت کالا
    • برخورداری از سیستم پایدار جهت حمل بار
    • مؤثر در کاهش هزینه
    • دارای دستورالعمل کارکرد آسان و کنترل راحت
    • دارای سیستم خنگ کننده موتور
    • و…

معایب مدل دیزلی

سروصدای زیاد انواع فورک لیفت دیزلی، یکی از معایبی است که ممکن است برای بسیاری از مصرف‌کنندگان خوشایند نباشد. از طرفی این امکان وجود دارد که گازهای خروجی از مدل دیزلی برای سلامتی افراد ضرر داشته باشد. با توجه به اندازه بزرگ مدل‌های دیزلی، برای استفاده از این دستگاه نیاز به فضای بیشتری احساس می‌شود. البته با توجه به این که بیشترین استفاده لیفتراک‌های دیزلی مربوط به فضاهای باز است از این رو برای استفاده از فضای بیشتر، محدودیتی وجود ندارد. مدل دیزلی در مقایسه با مدل دوگانه سوز قیمت بالاتری دارند. از طرفی نسبت به مدل برقی یا الکتریکی هزینه نگهداری از محصول و تعمیر آن بیشتر است.

دوگانه سوز

یکی از پرطرفدارترین انواع آن، مدل دوگانه سوز هستند. این مدل که با استفاده از گاز مایع ( گاز LPG و بنزین) راه‌اندازی می‌شوند، نسبت به سایر مدل‌ها از محبوبیت بیشتری برخوردار هستند. البته این مدل را نباید با لیفتراک ال پی جی یا گازسوز اشتباه گرفت.

مزایای مدل دوگانه سوز

مدل دوگانه سوز نسبت به انواع دیگر این ماشین، روش استفاده آسانی دارند. این مدل همچنین جهت استفاده در محیط‌های باز و بسته مناسب هستند. از مزایای دیگر این ماشین می‌توان به سرعت جابه‌جایی و بالابری بالا، شتاب زیاد و عملکرد بهتر کاتالیزور اگزوز در دمای بالا اشاره کرد.

معایب لیفتراک دوگانه سوز

ممکن است لیفتراک‌های دوگانه سوز نسبت به فورک لیفت‌های دیگر قیمت ارزان‌تری داشته باشند. اما خوب است این را بدانید که در مقابل، فورک لیفت‌های دوگانه سوز دارای هزینه تعمیر، نگهداری و سوخت بیشتری هستند. استفاده از فورک لیفت دوگانه سوز در فصل زمستان نیز حتما باید با ریختن ضدیخ در دستگاه همراه باشد.

برقی

این مدل نسبت به دو مدل دیگر، از برتری‌های نسبی بیشتری برخوردار است. این دستگاه با توجه به این‌ که‌ هیچ نوع آلاینده‌ای تولید نمی‌کند، به عنوان یک ماشین دوست‌دار طبیعت شناخته می‌شود. مدل برقی دارای اندازه کوچک‌تری است و نداشتن هيچ‌گونه سروصدا هنگام کار، یکی از برتری‌های مهم این دستگاه به شمار می‌آید. در حالت کلی می‌توان گفت کار کردن با لیفتراک برقی، نسبت به مدل‌های دیگر راحت‌تر است. اساس کار با این وسیله با استفاده از پدال گاز و ترمز انجام می‌شود و در این ماشین، دنده‌ای وجود ندارد. از انواع فورک لیفت برقی می‌توان به استاکر، کانتر بالانس و ریچتراک اشاره کرد. این فورک لیفت‌ها در دو نوع سه چرخ و چهارچرخ تولید می‌شوند که نوع سه چرخ آن نسبت به چهارچرخ متداول‌تر است. با شارژ کامل باتری فورک لیفت برقی به مدت ۸ ساعت، می‌توان به طور مداوم ۸ ساعت از آن استفاده کرد. از فورک لیفت برقی با توجه به سایز مناسبی که دارد در مکان‌های داخلی و انبارها استفاده می‌شود.

مزایای مدل برقی

مدل برقی نسبت به مدل گازسوز و دیزلی، هزینه تعمیر و نگهداری کمتری دارد. نداشتن سروصدا، وزن پایین و اندازه کوچک آن، مزیت‌های دیگر این ماشین است. با توجه به اندازه کوچک این دستگاه، مناسب برای مکان‌های کوچک است. استفاده نکردن از کلاچ یکی دیگر از مزیت‌های مدل برقی است که مانع از خسته شدن عضلات پا رانندگان این ماشین می‌شود.

معایب مدل برقی

مدل برقی به دلیل نیاز به شارژر و باتری، دارای قیمت بالاتری نسبت به سایر مدل‌ها دیگر است. در هنگام شارژ شدن مدل برقی، امکان استفاده از آن وجود ندارد که همین مورد نیز یکی از معایب این دستگاه به شمار می‌آید. استفاده از باتری زاپاس می‌تواند این مشکل را حل کند که این امر هم مستلزم پرداخت هزینه بیشتر خواهد بود. از معایب دیگر مدل‌های برقی این است که دستگاه مناسب استفاده در فضاهای صاف است. در واقع استفاده از آن در سطح‌های شیب‌دار باعث تسریع در کاهش شارژ باتری می‌شود. مدل‌های شارژی همچنین در محیط‌های شرجی، کارکرد مناسبی ندارد و ممکن است به دلیل ایجاد مشکل در سیم‌کشی، اختلال در کارکرد را به دنبال داشته باشد.

اجزای لیفتراک

این ماشین جهت جابه‌جایی و حمل درست و اصولی بارها، از اجزای جانبی مختلفی تشکیل شده است. بدنه، اتاق راننده، محافظ سقف، شاخک‌ها، چرخ ، شاسی، وزنه تعادل ‌و … چند مورد از اجزای مهم این دستگاه به شمار می‌آیند. جهت آشنایی بیشتر شما با این اجزا، به توضیح مختصر در مورد آن‌ها می‌پردازیم. برای کسب اطلاعات بیشتر به مقاله‌ی ” آشنایی با قطعات لیفتراک” مراجعه فرمایید.

اتاق راننده

قسمتی که به عنوان اتاق راننده در نظر گرفته می‌شود، از تجهیزات مختلفی مانند فرمان، اهرم، پدال، صندلی و دکمه‌های مختلف تشکیل شده است. در این قسمت هدایت و کنترل دستگاه توسط راننده انجام می‌شود. این بخش از این ماشین همچنین برای حفاظت از جان راننده در برابر خطرات احتمالی، مجهز به سقف فلزی است که به نام محافظ سقف در نظر گرفته می‌شود.

شاسی

به طور کلی شاسی این ماشین به عنوان چارچوب و اسکلت اصلی دستگاه در نظر گرفته می‌شود که قسمت‌های مختلف بر روی آن سوار می‌شوند. در واقع این قسمت به قرارگیری درست چرخ‌ها، وزنه، دکل و… بر روی این ماشین کمک می‌کند.

وزنه تعادل

در انواع مدل‌های این ماشین برای این‌که بتوان وسایل و ابزارهای مختلف را جابه‌جا کرد، باید به نوعی تعادل در دستگاه برقرار شود. وزنه تعادل از تجهیزاتی است که به ایجاد تعادل در آن کمک می‌کند. این بخش از تجهیزات در قسمت پشت دستگاه جایگذاری می‌شود و عموما از جنس چدن خواهد بود.

دکل

دکل قسمتی عمودی است که بارها را به سمت بالا و پایین هل می‌دهد. دکل از ریل‌های در هم قفل شده ساخته شده است که کنترل افقی را ارائه می دهد.

شاخک

الحاقیه لیفتراک به تجهیزاتی گفته می‌شود که توسط شرکت‌های سازنده لفتراک تولید می‌شوند. این نوع تجهیزات به منظور کارایی بهتر و سریع‌تر forklift جهت حمل و نقل بارهای نامتعادل و حجیم بر روی دستگاه قابل نصب است. بنابراین هر زمان که نیاز باشد این الحاقیه‌‌ها بر روی شاخک‌های forklift نصب می‌شوند. الحاقیه‌ها دارای انواع و اقسام خاصی هستند که هر کدام به منظور ویژه‌ای طراحی و تولید شده است.

انواع الحاقیه لیفتراک

رول گیر

این مدل الحاقیه دارای دو بازوی بزرگ برای گرفتن و جابه جا کردن اجسام استوانه‌ای شکل مثل رول‌های کاغذ، چوب، لوله‌ها و … است. این رولگیرها قابلیت چرخش بصورت 360° دارند.

عدل گیر

عدل گیر الحاقیه‌ای است که توانایی جابه جایی بارهایی از جمله منسوجات کاغذ، مواد بازیافتی، مواد اولیه کارخانه‌ها، صنایع کنف و پنبه، خمیر کاغذ و … را دارد.

ساید شیفت (Side Shift)

با استفاده از ساید شیفت می‌توان بار را بصورت عرضی یعنی چپ و راست هنگام بارگیری و یا نخلیه بار جابه جا کرد.

بلوک گیر (Block Clamps)

این الحاقیه برای بلند کردن بلوک‌ها کاربرد دارد. نحوه کار آن به این صورت است کنار محصول مورد نظر قفل شده و با فشار آن را نگه می‌دارد. از بلوک گیر در کارهای ساختمانی، صنایع کاشی و سرامیک استفاده می‌شود.

فورک پوزیشنر (Fork Positioner)

 از این الحاقیه برای جابه جایی بارها با اندازه‌های مختلف استفاده می‌شود. با تنظیم فاصله شاخک از یکدیگر و بصورت هیدرولیکی، حمل و انتقال پالت‌ها با اندازه‌های مختلف به راحتی و با سرعت بالا انجام می‌شود.

کارتن کلمپ (carton clamp)

این مدل  الحاقیه به کمک دو بازوی آلمینیومی جهت بالا بردن بارهای سست و بدون پالت کاربرد دارد.

مرکز ثقل لیفتراک

 به طور کلی در این ماشین‌ها یک مثلث پایداری تعریف شده است که سه گوشه آن شامل یک نقطه محوری در عقب دستگاه، چرخ جلویی در سمت چپ و گوشه سوم چرخ سمت راستی است. مرکز ثقل باید در این مثلث قرار بگیرد که باعث ایجاد تعادل و پایداری در دستگاه می‌شود. اگر مرکز ثقل forklift را به خارج از مثلث انتقال دهند، لیفتراک دارای بار، واژگون خواهد شد. با بارگیری یا بالا بردن شاخک‌ها و نیز ترمز کردن دستگاه، مرکز ثقل جابه‌جا می‌شود و به سمت عقب حرکت خواهد کرد. در هنگام دور زدن دستگاه و همچنین حرکت دکل به اطراف، مرکز ثقل نیز جابه‌جا می‌شود. در واقع همواره باید در بار قابل حمل و خود دستگاه فورک لیفت، نوعی تعادل برقرار باشد. برای کسب اطلاع بیشتر می‌توانید به مقاله‌ی “مرکز ثقل فورک لیفت در کدام قسمت آن قرار دارد؟” مراجعه فرمایید.

راهنمای خرید لیفتراک

مهم‌ترین چیزی که باید قبل از خرید فورک لیفت در نظر بگیرید این است که چگونه می‌خواهید از تجهیزات استفاده کنید و به دفعات به آن نیاز خواهید داشت. تعیین این مرحله اول به شما کمک می‌کند تا عوامل موثر بر تصمیم خود را محدود کنید و الزامات کاری که می‌خواهید انجام دهید را در نظر بگیرید.

جمع بندی

این روزها در بسیاری از کارخانه‌ها و انبارهای بزرگ جهت تسریع در عملکرد، استفاده از انواع این ماشین مرسوم شده است. در واقع می‌توان گفت لیفتراک یک ماشین صنعتی است که به منظور حمل بار و جابه‌جایی آن در مکان‌های مختلف صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرد. برای خرید لیفتراک باید بدانید که آن در وزن‌ها و انواع مختلف تولید می‌شوند. در این مقاله به معرفی و بررسی مزایا و معایب انواع مدل‌های این ماشین پرداختیم. امیدواریم مورد توجه شما واقع شده باشد.